Η εξειδίκευση των επαγγελματιών αποτελεί επιταγή της αγοράς. Από τον κανόνα αυτό δεν θα μπορούσαν ασφαλώς να αποκλίνουν οι Δικηγόροι. Η απαίτηση του επιχειρηματικού κόσμου σήμερα αλλά και αναγκαία πρακτική επιταγή είναι ο ρόλος του δικηγόρου να μην περιορίζεται στην σύνταξη απλά ενός συμφωνητικού μεταξύ των μερών, αντικείμενο αναμφίβολα καθοριστικής σημασίας, αλλά να επεκτείνεται στην πολύπλευρη και πολυεπίπεδη διαχείριση του επιχειρείν των πελατών του συνολικότερα. Πολλώ δε μάλλον αναφορικά με εμπορικές σχέσεις ή επενδυτικά σχήματα.
Βασικός πυλώνας μίας εμπορικής σχέσης ή ενός επενδυτικού σχήματος είναι η μορφή του νομικού προσώπου που επιλέγεται για την υλοποίησή της. Ακόμη και υφιστάμενα νομικά πρόσωπα, ιδίως στις διεθνείς τους συναλλαγές, προβαίνουν σε σύσταση θυγατρικής εταιρείας ή, ακόμη, επιλέγουν να μετασχηματίσουν την υφιστάμενη νομική τους μορφή σε υπερεθνικό νομικό πρόσωπο με δυνατότητα ελεύθερης επιλογής και μεταφοράς της έδρας τους εντός της ΕΕ., Ένα τέτοιο παράδειγμα αποτελεί η Ευρωπαϊκή Εταιρεία. Η εμπειρία του Δικηγόρου να κατευθύνει κατά τον καλύτερο δυνατό τρόπο τον πελάτη του στην επιλογή της κατάλληλης εταιρικής μορφής αλλά και του ιδανικού forum, επιδρά καθοριστικά στον επιχειρηματικό σχεδιασμό, στην υλοποίηση μίας συμφωνίας και φυσικά στον ευνοϊκότερο οικονομικό αντίκτυπο μια εμπορικής σχέσης ή επένδυσης
Με τον Φόρος Προστιθέμενης αξίας (Φ.Π.Α.) να θεωρείται ως «ο φόρος της δεκαετίας» και τη χώρα μας μετά από μία μακρά περίοδο εσωστρέφειας να ανακάμπτει και σταδιακά να επανατοποθετείται στην παγκόσμια επιχειρηματική αγορά, επιβάλλεται ο δικηγόρος, και όχι μόνο ο φοροτεχνικός, να έχει σαφή γνώση του πλαισίου εφαρμογής του συγκεκριμένου φόρου, με στόχο τον καλύτερο σχεδιασμό της επιχειρηματικής συμφωνίας του πελάτη του και την αποφυγή εκτροπών που είναι ικανές να οδηγήσουν σε προβλήματα με σημαντικές, ως επι το πλείστων οικονομικές, κυρώσεις.
Και ενώ θα μπορούσε κανείς να θεωρήσει ότι τα ανωτέρω εμπίπτουν στο πλαίσιο του φορολογικού δικαίου, οφείλω να σημειώσω ότι εάν τα αντιμετωπίσει εκ των προτέρων αποτελούν αντικείμενο πρωτίστως του εμπορικού – εταιρικού δικαίου καθώς ο Δικηγόρος, που έχει την αντίστοιχη εξειδίκευση και εμπειρία με διευρυμένο πρίσμα και γνώσεις της διεθνούς επιχειρηματικής αγοράς, σε αρχικό στάδιο μπορεί να δράσει προληπτικά με στόχο να προσεγγίσει συνολικότερα τα συμφέροντα του πελάτη του. Μετέπειτα, πράγματι επιβάλλεται η συνεργασία και με συναδέλφους με εξειδίκευση στο φορολογικό δίκαιο για την αντιμετώπιση ειδικότερα φορολογικών θεμάτων (πρόστιμα, κυρώσεις κ.α).
Εντρυφώντας στην τέχνη αλλά κυρίως την τεχνική των διαπραγματεύσεων στο Harvard Law School και εφαρμόζοντας στην πράξη τα όσα διδάχθηκα χειριζόμενη σημαντικές εμπορικές συμφωνίες αλλά και επενδυτικές συναλλαγές, αντιλαμβάνομαι την ανάγκη που δημιουργείται για τον Δικηγόρο να αποτελέσει ουσιαστικό και ενεργό μέρος του οικοδομήματος στο οποίο στηρίζεται μια εμπορική σχέση ή επένδυση και της διαπραγμάτευσης μίας εμπορικής συμφωνίας ή ενός επενδυτικού σχεδίου. Η θεώρηση που θέλει μόνο το οικονομικό και τεχνικό πλαίσιο να έχει σημασία σε μία εμπορική σχέση ή συμφωνία ολοένα ατονεί, καθώς υπό διαπραγμάτευση πλέον πρέπει να είναι και οι νομικές παράμετροι αλλά αντιθέτως χωρίς να θεωρούνται δευτερευούσης σημασίας.
Τόσο από τη θέση του νομικού όσο και της Διαιτητού και Επιδιαιτητού σε σημαντικές εμπορικές διαφορές αντιλαμβάνομαι ότι σε μία συμφωνία είναι κομβικής σημασίας και η πρόνοια των παραμέτρων επίλυσης της διαφοράς που τυχόν θα ανακύψει, όπως το εφαρμοστέο δίκαιο, ο τόπος, η γλώσσα και η προσφυγή η μη σε Διαιτησία και φυσικά τον φορέα αυτής. Η διασφάλιση μίας δικαστικής απόφασης εκτελεστής και αναγνωρισμένης σε σημαντικό αριθμό κρατών μπορεί να αποβεί ζωτική για τα συμφέροντα του πελάτη του. Η δε διαιτησία εξασφαλίζει ταχύτητα και δεν χρειάζεται να εξηγήσει κανείς ότι η ταχύτητα δεν αποτελεί πολυτέλεια αλλά ανάγκη στον σύγχρονο επιχειρηματικό κόσμο.
Αναμφίβολα η συμβολή του δικηγόρου σε όλες τις διαδικασίες στις οποίες εμπλέκεται ο κρατικός μηχανισμός και η σωστή προσέγγιση και διαχείριση αυτών με στόχο την αποφυγή αναίτιας και ανούσιας καθυστέρησης μπορεί να επιδράσει θετικά στο επιχειρηματικό σχεδιασμό και να προλάβει ή να προβλέψει εμπόδια ή δυσκολίες που θα αποτελέσουν τροχοπέδη μίας επενδυτικής πρωτοβουλίας.
Η προσωπική μου εμπειρία έχει αποδείξει, ότι δυνατές νομικές ομάδες με ευφυείς και ευέλικτους νομικούς, εξειδικευμένους στον τομέα των εμπορικών συναλλαγών και των επενδύσεων και με γνώση του διεθνούς νομικού πλαισίου μπορούν να δημιουργήσουν σημαντική υπεραξία στο επιχειρείν των πελατών τους.
Δρ. Αλεξία Κουκκουλλή
LL.B., IALS Arb, MPhil (UoL), HLS, MBA (EUC), PhD (UoL)
Δικηγόρος Ελλάδος (παρ` Αρείω Πάγω & παρά τω ΣτΕ) & Κύπρου
Διαπιστευμένη Διαμεσολαβητής και Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών
Διαιτητής – Negotiator
